Honden kunnen, met of onder speciale opleiding, op verschillende manieren ingezet worden om mensen te helpen. Er zijn verschillende soorten helpende honden, waaronder assistentiehonden, therapiehonden en honden voor emotionele steun. Er zijn verschillen tussen deze groepen honden die hieronder worden uitgelegd.
Een Assistentiehond is een medisch hulpmiddel en wordt speciaal en langdurig opgeleid voor, en ingezet bij, mensen met een handicap of chronische aandoening. Denk aan de bekende blindengeleidehond en ADL-hulphond (ADL staat voor Algemene Dagelijkse Levensverrichtingen). Maar ook de minder bekende assistentiehond voor mensen waarbij een handicap of chronische aandoening op het eerste gezicht niet zichtbaar is, zoals diabetes, epilepsie, auditieve handicap, autisme of psychische aandoening, zoals bijvoorbeeld PTSS.
Een assistentiehond wordt gekoppeld aan, en werkt altijd alleen voor één persoon, nooit voor meerdere mensen en woont bij deze persoon in huis. Daarnaast heeft een assistentiehond, volgens wetgeving, recht op toegang tot alle plaatsen waar iemand zonder assistentiehond ook recht heeft op toegang, op slechts een enkele uitzondering na.
Een Therapiehond kan worden ingezet in veel verschillende situaties om bijvoorbeeld mensen gerust te stellen, te ondersteunen of te stimuleren bij verschillende vormen van therapie of revalidatie, maar bijvoorbeeld ook bij eenzaamheid.
Een therapiehond woont nooit bij de mensen waarvoor de hond wordt ingezet, maar komt altijd met een coach, therapeut, begeleider of trainer naar de plaats toe en gaat daarna weer mee terug. Een therapiehond is dus eigenlijk het hulpmiddel van een coach voor de therapie of begeleiding van een mens.
Een therapiehond zal vaak ingezet worden bij meerdere mensen of groepen en heeft, in tegenstelling tot de assistentiehond, geen specifieke langdurige opleiding gehad voor een bepaalde handicap en heeft ook geen recht op toegang tot openbare plaatsen waar honden niet toegestaan zijn.
Honden voor emotionele steun bieden het gevoel van veiligheid, geven positieve afleiding maar ook troost, kunnen het zelfvertrouwen vergroten en zijn door hun gezelschap vooral ook een maatje waarbij iemand zich comfortabel, zelfverzekerd en vertrouwd voelt.
Het aaien van een hond kan angstgevoelens verminderen en juist zorgen voor rust. Een hond oordeelt en veroordeelt niet en kan wonderen doen voor sociale contacten, omdat er minimaal drie keer per dag mee gewandeld moet worden. Een hond geeft structuur en een doel, je hebt immers de verantwoordelijkheid om er goed voor te zorgen.
Een hond voor emotionele steun kan elke rustige en stabiele huishond zijn. Een hond voor emotionele steun heeft geen opleiding en heeft, net als de therapiehond, geen speciale rechten op toegang tot openbare plaatsen of gelegenheden waar honden niet toegestaan zijn.
